Powróćmy do roku 1979. Mieszkańcy Ameryki siedzieli na ogromnym stosie odpadów jądrowych z lat produkcji broni, bez bezpiecznego miejsca do zmagazynowania ich na stałe.Kraj oczekiwał na odpowiedź z południowo-wschodniego Nowym Meksyku.
Wtedy Kongres zalegalizował powstanie Waste Isolation Pilot Plant, w którym przechowywane będą odpady nuklearne w komorach utworzonych w pokładach soli w pobliżu Carlsbad ponad 2000 metrów pod powierzchnią. Trzydzieści pięć lat póżniej i po zainwestowaniu kilku miliardów dolarówj, WIPP jest nadal jedyną przechowalnią głębokiego poziomu odpadów jądrowych.
A w tej chwili jest wyłączone z eksploatacji.
Został zamknięty na czas nieokreślony z powodu dwóch oddzielnych wypadków w lutym – pożar wozu transportowego w korytarzu podziemnym i eksplozjach i wyciekach promieniowania na poziomie 6 i 7 – jego zamknięcie miało wpływ na działalność Department of Energy’s nuclear weapons complex ( kompleks budowy broni jądrowej i energii)
Działalność krajowych laboratoria i nuklearnych ośrodków testowych od Karoliny Południowej do Idaho zależy od prawnie wiążącego porozumienia z WIPP na przejmowanie i zagospodarowywanie niektórych rodzajów odpadów jądrowych.
Seria eksperymentów mających na celu ustalenie, czy WIPP może i poszerzyć swoją działalność i przejmie “cieplejsze” odpady zostały zawieszone. Wszystkie przesyłki do WIPP zostały wstrzymane, a wykonawca oczyszczania WIPP powiedział, może to być co najmniej trzy lata zanim zakład zostanie ponownie uruchomiony.
Tymczasem wstępne raporty o tym, co stało się pod ziemią, że nastąpiły wybuchowe reakcje wewnątrz co najmniej jednego ze zbiorników – i jak i dlaczego to się stało – Pytanie to skierowano do DOE ( Departamentu energii jądrowej ), Komisji obrony narodowej, i wielu prywatnych firm, które zajmują się z dnia na dzień operacjami w WIPP.
John Heaton, który przewodniczy Carlsbad’s Nuclear Task Force, mówi że lokalna społeczność pozostaje “absolutnie oddana WIPP.”
Ale też mówi, że nawet jak raporty wskazywały, że zbiorniki zostały nieprawidłowo zapełnione przed dostarczeniem do WIPP, to ” są poważne oskarżenia o niegospodarność i niekompetencję w zakresie utrzymania obiektu“, które zostały podkreślone w sprawozdaniach z dochodzeń powypadkowych są “ogromnym, ogromnym rozczarowaniem dla społeczności.”
14 lutegodo atmosfery wyciekły eminenty promieniowania na poziomach uznawanych za nieszkodliwe do zdrowia, a 21 pracowników którzy mieli pozytywny wynik ekspozycji na promieniowanie, również było niskiego poziomu.
“Istnieją dwa zadania, które musimy zrealizować ,” Heaton powiedział: ” Pierwsze – odzyskanie zaufania społeczeństwa – i to jest chyba trudniejsze niż drugie – uruchomienie zakładu.”
WIPP było planowane dziesiątki lat i wydane 2,5 mld $ zanim zostało otworzone a i tak nie zapewniło uwolnienia kraju od spuścizny wieloletniej budowy broni jądrowej i zimnej wojny.
Odpady z produkcji bomby atomowej są w pośrodku zakresu od niskiego poziomu do wysokiego poziomu odpadów i wypalonego paliwa jądrowego. Jest to coś, co nazywane jest “transuranowych” odpady – i to jest to,od czego przechowywania WIPP został zbudowany. Często nazywany “TRU” odpady, pojemniki, skażone buty i rękawice, sprzęt i osad, są na ogół bardziej radioaktywna niż odpady niskiego poziomu, ale nie tak gorące,jak odpady jak wysokim poziomie lub wypalone paliwo.
W 1992 roku Kongres po debacie, która rozpoczęła się w 1970 roku uchwalił ustawę zatwierdzającą działalność WIPP. Wielkość odpadów oszacowana została na 158.640 metrów sześciennych odpadów transuranowych starszego typu, głównie przechowywanych kilka metrów pod ziemią w miejscach rozrzuconych po całym kraju, często w nieodpowiednich opakowaniach zastępczych. WIPP miał być miejscem wiecznego spoczynku dla tych odpadów.
Szacunki nie obejmują nadmiernej ilości niskiego i wysokiego poziomu odpadów z programu obrony narodu – Kongres USA wciąż stara się rozwiązać ten problem. WIPP nie miał być rozwiązaniem dla zużytego paliwa radioaktywnego gromadzonego w komercyjnych elektrowniach, dla których nie okazał zainteresowania prezydent Barack Obama rezygnując z szeroko krytykowanego planu budowy przechowalni w Yucca Mountain Nevada.
WIPP został napełniony do około 53 procent, ponad 90.000 metrów sześciennych odpadów zostało zapakowane w pojemnikach w ogromnych podziemnych komorach.
Pięć z ośmiu istniejących komór zostały na stałe zamknięte. Główne miejsca generujące odpady laboratoriów krajowych w tym South Carolina Savannah River, Idaho i Los Alamos zbliżyły się do zakończenia kluczowych projektów oczyszczania, dzięki istnieniu WIPP.
Los Alamos National Laboratory pozbył się 93 procent z 3706 metrów sześciennych odpadów transuranowych. Resztę miało usunąć do do końca miesiąca, ale DOE potwierdziło ostatnio, że nie dotrzyma tego terminu, z powodu zamknięcia WIPP.
Laboratorium jest zobowiązane do przepakowania jakieś 200.000 metrów sześciennych odpadów radioaktywnych i niebezpiecznych, z których niektóre uważa się za transuranowych według Scotta Kovac Santa Fe w Nowym Meksyku.
WIPP przechowuje również około 400 metrów sześciennych odpadów transuranowych z Los Alamos które rocznie generuje podczas prac utrzymania i modernizacji arsenału broni.
Jest to pokłosie zimnej wojny.